Gospodarujący odpadami winien dokonać szczegółowej analizy źródeł ich powstawania, gdyż to kryterium jest kluczowe do poprawnej klasyfikacji odpadów. Katalog odpadów określa grupy, podgrupy i rodzaje odpadów oraz ich kody wraz z listą odpadów niebezpiecznych. Odpady winno się zatem klasyfikować mając na względzie zarówno źródło ich powstawania, jak i wytyczne wynikające z katalogu odpadów.
Podstawa prawna
Przepisy ustawy o odpadach z 2001 r. obowiązują zgodnie z przepisami przejściowymi ustawy o odpadach z 2012 r., w myśl których do dnia 31 grudnia 2014 r. do ewidencji odpadów stosuje się przepisy dotychczasowe (Art. 236 ust. 1).
Zgodnie z art. 36 ustawy o odpadach posiadacz odpadów, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, jest obowiązany do prowadzenia ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z przyjętym katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych.
Zatem do końca roku 2014 odpady winny być klasyfikowane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. Przedmiotowe rozporządzenie określa szczegółowy algorytm postępowania przy klasyfikowaniu odpadów. Postępowanie w sposób niezgodny z treścią rozporządzenie skutkować może błędną klasyfikacją odpadów.
Reguły i zasady poprawnej klasyfikacji odpadów
W myśl reguł określonych przytoczonym aktem normatywnym odpady klasyfikuje się według źródła powstawania:
- W grupach 01 do 12 lub 17 do 20, przypisując im odpowiedni kod sześciocyfrowy określający rodzaj odpadu (wyłączając kody kończące się na 99);
- W przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w grupach 01 do 12 lub 17 do 20, odpady klasyfikuje się w grupach 13, 14 i 15.
- W przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w w/w grupach odpady klasyfikuje się w grupie 16, zawierającej odpady nieujęte w innych grupach.
- W przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w grupie 16, odpady klasyfikuje się w grupie według źródła powstawania, przypisując im kod kończący się na 99 (inne niewymienione odpady).
Poprawna klasyfikacja:
Posiadacz odpadów winien zatem dokonać szczegółowej analizy źródeł ich powstawania, gdyż to kryterium jest kluczowe do poprawnej klasyfikacji odpadów. Katalog odpadów określa grupy, podgrupy i rodzaje odpadów oraz ich kody wraz z listą odpadów niebezpiecznych.
Odpady klasyfikuje się nadając im sześciocyfrowy kod według następującego schematu:
xx – grupa odpadu;
xx xx – podgrupa odpadu;
xx xx xx – rodzaj odpadu.
Klasyfikacja odpadów niebezpiecznych
Listę odpadów niebezpiecznych ustala się poprzez oznakowanie odpadów niebezpiecznych w katalogu odpadów indeksem górnym w postaci gwiazdki „*” przy kodzie rodzaju odpadów. Wygląda to w sposób następujący:
xx xx xx*.
Specyficzne gałęzie przemysłu
Ustawodawca wskazuje nadto, iż odpady ze specyficznych gałęzi przemysłu klasyfikuje się w kilku grupach, w szczególności odpady powstające przy produkcji samochodów klasyfikuje się w grupie:
- 08 – odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich, w zależności od etapu produkcji.
- 11 – odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych;
- 12 – odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych;
Odpady opakowaniowe będące odpadami komunalnymi, jeśli są zbierane selektywnie lub występują jako zmieszane odpady opakowaniowe, klasyfikuje się w podgrupie 15 01, a nie w 20 01.
Katalog odpadów
Szczegółowy wykaz grup, podgrup i kodów odpadów zawiera katalog odpadów, który określony został rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) – zobacz.
Praktyczny przykład poprawnej klasyfikacji
W celu lepszego zobrazowania opisywanej materii warto posłużyć się przykładem. By zaklasyfikować przedmiot wykonany z tworzywa sztucznego, uznany za odpad, pod odpowiednim kodem znać należy źródło jego pochodzenia, w innym przypadku odpad taki zaklasyfikowany mógłby zostać pod wieloma następującymi kodami:
- 07 02 13 – odpady tworzyw sztucznych;
- 12 01 05 – odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych;
- 15 01 02 – opakowania z tworzyw sztucznych;
- 16 01 19 – tworzywa sztuczne;
- 16 80 01 – magnetyczne i optyczne nośniki informacji;
- 17 02 03 – tworzywa sztuczne;
- 19 12 04 – tworzywa sztuczne i guma;
- 20 01 39 – tworzywa sztuczne;
- 20 03 07 – odpady wielkogabarytowe.
Powyższy przykład uwidacznia możliwe błędy, które posiadacz odpadów może popełnić, ewidencjonując odpady bez stosowania zasad określonych w rozporządzeniu. Pamiętając, że dany odpad może być zaklasyfikowany wyłącznie pod jednym kodem kierować należy się zasadą źródła powstawania, a zatem ten sam przedmiot wykonany z tworzywa sztucznego, uznany za odpad zaklasyfikować można również w bardziej czytelny sposób poprzez ustalenie:
- Przynależności do odpowiedniej grupy;
- Przynależności do właściwej podgrupy,
- Nadanie poprawnego kodu.
Opisany powyżej algorytm postępowania w odniesieniu do omawianego przykładu wyglądać będzie w sposób następujący:
07 – Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej;
07 02 – Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania tworzyw sztucznych oraz kauczuków i włókien syntetycznych;
07 02 13 – Odpady tworzyw sztucznych.
12 – Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych;
12 01 – Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych;
12 01 05 – Odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych.
15 – Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach;
15 01 – Odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi);
15 01 02 – opakowania z tworzyw sztucznych.
16 – Odpady nieujęte w innych grupach;
16 01 – Zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy (włączając maszyny pozadrogowe), odpady z demontażu, przeglądu i konserwacji pojazdów (z wyłączeniem grup 13 i 14 oraz podgrup 16 06 i 16 08);
16 01 19 – Tworzywa sztuczne.
17 – Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych);
17 02 – Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych;
17 02 03 – Tworzywa sztuczne.
19 – Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych;
19 10 – Odpady z rozdrabniania odpadów zawierających metale
19 10 02 – odpady metali nieżelaznych;
19 – Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych;
19 12 – Odpady z mechanicznej obróbki odpadów (np. obróbki ręcznej, sortowania, zgniatania, granulowania) nieujęte w innych grupach;
19 12 04 – Tworzywa sztuczne i guma.
20 – Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie;
20 01 – Odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie (z wyłączeniem 15 01);
20 01 39 – Tworzywa sztuczne.
20 – Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie;
20 03 – Inne odpady komunalne;
20 03 07 – Odpady wielkogabarytowe.
Konkludując – w analizowanym przypadku – przedmiot z tworzywa sztucznego, uznany za odpad, zaklasyfikowany może zostać m.in. pod kodem:
- 15 01 02 – opakowanie z tworzywa sztucznego – jeżeli stanowi butelkę plastikową;
- 16 01 19 – tworzywa sztuczne – jeżeli stanowi element wymontowany z pojazdu wycofanego z eksploatacji, np. zderzak plastikowy lub kokpit;
- 17 02 03 – tworzywa sztuczne – jeżeli stanowi element konstrukcyjny powstały w wyniku prac remontowych obiektu budowlanego;
- 20 01 39 – tworzywa sztuczne – jeżeli jest zużytym elementem wyposażenia wnętrz, np. doniczką.
ŹRÓDŁA I AKTY NORMATYWNE
1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) – ZOBACZ;
2. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. Poz. 21 z późn. zm.) – ZOBACZ;
3. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 z późn. zm.) – ZOBACZ.
